mushroom farming: मशरूम शेतीतून महिन्याला आठ लाखांची उलाढाल; उच्चशिक्षित तरुणाने बदलले दुष्काळग्रस्त गावाचे नशीब !

mushroom farming: मशरूम शेतीतून महिन्याकाठी आठ लाखांची उलाढाल: उच्चशिक्षित उद्योजक महादेव पोकळे यांची प्रेरणादायी यशकथा

mushroom farming: बीड जिल्ह्यातील आष्टीसारख्या दुष्काळी भागात बेलगाव येथील उच्चशिक्षित उद्योजक महादेव सूर्यभान पोकळे यांनी मशरूम शेतीत मोठे यश मिळवले आहे. महादेव पोकळे यांच्या मशरूमला भारतासह परदेशातसुद्धा मोठी मागणी असून, या व्यवसायातून ते महिन्याला आठ लाख रुपयांची उलाढाल करत आहेत. महादेव पोकळे मागील ३२ वर्षांपासून विविध प्रकारचे मशरूमचे बियाणे तयार करत आहेत आणि त्यांनी आष्टी येथे एक वर्षांपासून हा व्यवसाय सुरू केला आहे.

महादेव पोकळे हे उच्चशिक्षित असून, त्यांनी आपला व्यवसाय सुरू करण्याआधी हैदराबाद आणि बारामती येथील मशरूम कल्चर कंपन्यांमध्ये काम केले. त्यानंतर आळंदी येथे एका मित्रासोबत हा व्यवसाय सुरू केला, परंतु कोरोना काळात मित्राच्या मृत्यूनंतर त्यांनी पुणे सोडले आणि आपल्या गावात परतले. या घटनांनी त्यांच्या आयुष्यात अनेक बदल घडवून आणले आणि त्यांनी आपले गावातल्या लोकांसाठी काहीतरी करण्याचा निर्धार केला.

गेल्या वर्षभरापासून त्यांनी आष्टी येथे मशरूम बियाणे तयार करण्याचे काम सुरू केले आहे. ते महिन्याला पाचशे किलो बियाणे तयार करतात. या प्रक्रियेसाठी आवश्यक कल्चर (विरजण) अमेरिका येथून दिल्लीमार्गे पुण्यात आणले जाते आणि तिथून आष्टी येथे पोहोचवले जाते. ते वीस किलो कल्चरपासून वीस टन मशरूम तयार करतात. या व्यवसायातून महिन्याला साधारण आठ लाख रुपयांची उलाढाल होते. त्यांच्या प्रकल्पात १५ महिला आणि १० पुरुष असे २५ लोक कार्यरत आहेत.

मशरूमची किंमत mushroom farming profit

ग्रामीण भागात मशरूमची किंमत १०० ते ३०० रुपये किलो असू शकते, तर देश-विदेशात ती २० हजारांपासून तीन लाख रुपये किलोपर्यंत मिळू शकते. मशरूमला महानगरांमध्ये मोठी मागणी आहे. ग्रामीण भागातील लोकांना रोजगार मिळावा, आपल्या गावाची ओळख निर्माण व्हावी आणि आर्थिक उलाढाल चांगली राहावी यासाठी महादेव पोकळे यांनी हा व्यवसाय सुरू केला आहे. या प्रयोगाला यश मिळत असल्याचे सध्या दिसत आहे.

महादेव पोकळे यांचा प्रवास

महादेव पोकळे यांचा जन्म एक सामान्य शेतकरी कुटुंबात झाला. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर त्यांनी हैदराबाद आणि बारामती येथे मशरूम कल्चर कंपन्यांमध्ये काम केले. या अनुभवातून त्यांनी मशरूम उत्पादनाच्या तंत्रज्ञानाची सखोल माहिती मिळवली. आळंदी येथे आपल्या मित्रासोबत हा व्यवसाय सुरू केला, पण दुर्दैवाने मित्राच्या निधनानंतर त्यांनी पुणे सोडले आणि आपल्या गावात परतले. या प्रवासात त्यांनी अनेक अडचणींना तोंड दिले, पण त्यांनी कधीही हार मानली नाही.

महादेव पोकळे यांच्या परिश्रमाने आणि दृढनिश्चयाने त्यांच्या व्यवसायाला यश मिळाले. त्यांनी आष्टी येथे आपल्या गावातील लोकांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण केल्या. त्यांच्या प्रकल्पात १५ महिला आणि १० पुरुष असे २५ लोक कार्यरत आहेत. यामुळे गावातील अनेक कुटुंबांना आर्थिक स्थैर्य मिळाले आहे.

कल्चरची तयारी

मशरूम उत्पादनाच्या प्रक्रियेत कल्चरची तयारी महत्वाची आहे. महादेव पोकळे अमेरिकेतून कल्चर आणतात. ते दिल्लीमार्गे पुण्यात आणले जाते आणि तिथून आष्टी येथे पोहोचवले जाते. वीस किलो कल्चरपासून वीस टन मशरूम तयार करतात. या प्रक्रियेसाठी एसीमध्ये ठरावीक तापमान देऊन मशरूम तयार केले जाते. या प्रक्रियेत अत्यंत काळजी घेतली जाते कारण कल्चरची गुणवत्ता मशरूमच्या उत्पादनावर परिणाम करते.

यशाचे रहस्य

महादेव पोकळे यांच्या यशाचे रहस्य त्यांच्या परिश्रमात, जिद्दीत आणि तंत्रज्ञानाच्या योग्य वापरात आहे. त्यांनी आपल्या अनुभवातून शिकून मशरूम उत्पादनाच्या तंत्रज्ञानाची सखोल माहिती मिळवली आहे. त्यांनी आपल्या गावातील लोकांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून दिल्या आहेत. त्यामुळे गावातील लोकांना आर्थिक स्थैर्य मिळाले आहे आणि त्यांची जीवनशैली सुधारली आहे.

महादेव पोकळे यांच्या मशरूम शेतीतून त्यांनी आपल्या गावातील लोकांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून दिल्या आहेत. त्यामुळे गावातील अनेक कुटुंबांना आर्थिक स्थैर्य मिळाले आहे. त्यांचा हा प्रयोग यशस्वी झाल्यामुळे गावातील लोकांना प्रेरणा मिळाली आहे आणि ते आपला व्यवसाय सुरू करण्यासाठी प्रोत्साहित झाले आहेत.

भविष्यातील योजना

महादेव पोकळे यांचे उद्दिष्ट आहे की त्यांच्या मशरूम शेतीचा विस्तार करावा आणि अधिक लोकांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून द्याव्यात. ते आपला व्यवसाय वाढवून देशातील इतर भागातही मशरूम उत्पादनाची तंत्रज्ञानाची माहिती देऊ इच्छितात. त्यांचा हा प्रयत्न ग्रामीण भागातील लोकांना आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी मदत करेल आणि त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा करेल.

निष्कर्ष

महादेव पोकळे यांची मशरूम शेती ही एक प्रेरणादायी यशकथा आहे. त्यांच्या परिश्रमाने आणि जिद्दीने त्यांनी आपल्या व्यवसायाला यश मिळवले आहे. त्यांनी आपल्या गावातील लोकांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण केल्या आहेत आणि त्यांच्या जीवनशैलीत सुधारणा केली आहे. त्यांच्या यशाची कहाणी इतरांना प्रेरणा देणारी आहे आणि ग्रामीण भागातील लोकांना आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी मार्गदर्शन करेल.