crop insurance: 2016 च्या खरिप हंगामापासून महाराष्ट्रात प्रधानमंत्री पीक विमा योजना (PMFBY) राबवली जात आहे. 2023 मध्ये महाराष्ट्र सरकारने या योजनेत काही मोठे बदल करण्याचा निर्णय घेतला. या बदलांच्या अंतर्गत, ‘सर्वसमावेशक पीक विमा योजना’ नव्याने लागू करण्यात आली आहे.
नवीन योजनेनुसार, शेतकऱ्यांना केवळ 1 रुपयात पीक विम्यासाठी अर्ज करता येईल. यंदाच्या खरिप हंगामात 5 जुलैपर्यंत राज्यातील 68 लाख 98 हजार 613 शेतकऱ्यांनी या योजनेसाठी नोंदणी केली आहे. गेल्यावर्षी हा आकडा 1 कोटी 70 लाख शेतकऱ्यांचा होता. खरिप हंगाम 2024 मध्ये सहभागी होण्यासाठी शेवटची तारीख 15 जुलै 2024 आहे.
पीक विमा crop insurance अर्ज करताना शेतकऱ्यांना महत्त्वाच्या गोष्टी
शेतकऱ्यांना पीक विमा योजनेत सहभागी होताना काही गोष्टी माहिती असणे आवश्यक आहे. खालील पाच मुद्दे या संदर्भात महत्त्वाचे आहेत:
1. कागदपत्रांवरील नावात सुसंगती
पीक विमा अर्जासाठी आधार कार्ड, बँक खाते आणि सातबारा उतारा यावर एकसारखे नाव असणे आवश्यक आहे. किरकोळ फरक असेल तरी चिंता करण्याचे कारण नाही, असे कृषी आयुक्तालयाने स्पष्ट केले आहे. पण पूर्णनाव किंवा आडनाव वेगळे असल्यास अर्ज स्वीकारला जाणार नाही.
2. अर्ज करताना शुल्क
शेतकरी स्वत: ऑनलाईन अर्ज करू शकतात. यासाठी पीएमएफबीवायच्या वेबसाईटवर अर्ज करता येतो. सामायिक सुविधा केंद्र (CSC) च्या माध्यमातूनही अर्ज करता येतो. CSC केंद्रात अर्ज भरताना प्रती अर्ज केवळ 1 रुपया शुल्क लागते. सातबारा व 8-अ उतारा शेतकऱ्यांनी स्वतःसोबत आणणे अपेक्षित आहे. सातबाऱ्यासाठी 15 रुपये आणि 8-अ उताऱ्यासाठी 15 रुपये शुल्क आहे.
3. अतिरिक्त शुल्क तक्रार
CSC चालकांनी अतिरिक्त शुल्क मागितल्यास शेतकऱ्यांनी तक्रार नोंदवावी. कृषी विभागाने टोल फ्री क्रमांक उपलब्ध करून दिले आहेत – 14599/14447. तक्रार नोंदवल्यानंतर योग्य ती कार्यवाही करण्यात येईल.
4. पीक विमा घेताना काळजी
शेतात लागवड केलेल्या पिकाचाच विमा उतरवावा. शेतात पीक आढळले नाही तर विमा अर्ज नामंजूर होईल. ई-पीक पाहणी ऑगस्ट-2024 अखेरपर्यंत पूर्ण करावी. यामध्ये नोंदवलेल्या पिकाचाच विमा ग्राह्य धरला जाईल.
5. विम्यासाठी पात्रता
अर्ज केल्याने विम्यासाठी पात्र ठरत नाही. शेतमालाच्या नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झाल्यास 72 तासांच्या आत विमा कंपनीला माहिती द्यावी लागेल. प्रत्यक्ष पाहणी करून नियमांनुसार तुम्ही लाभार्थी म्हणून पात्र आहात का हे ठरवले जाईल. त्यानंतरच नुकसानभरपाई दिली जाईल.
निष्कर्ष
प्रधानमंत्री पीक विमा योजना शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची आहे. नवीन बदलांमुळे शेतकऱ्यांना सवलतीच्या दरात विमा मिळणार आहे. मात्र, अर्ज करताना योग्य माहिती देणे आवश्यक आहे.
१० वर्षांपासून विविध डिजिटल मिडीयाचा दांडगा अनुभव,सध्या ऍग्रो न्यूज टिम मध्ये डिजिटल कंटेंट रायटर म्हणून कार्यरत. Agriculture, Automobile, Business, Finance, Technology इत्यादी विषयाचे सखोल ज्ञान.
पुण्यातील नामांकित संस्थेतून पत्रकारिमध्ये पदवीधर.
