BDNPH 18-5: क्रांतिकारी तूर वाण शेतकऱ्यांसाठी सुलभ;उत्पादनात लक्षणीय वाढ !

छत्रपती संभाजीनगर : बदनापूर येथील कृषी संशोधन केंद्राने विकसित केलेले ‘बीडीएनपीएच १८-५’ हे तुरीचे संकरित वाण आता भारताच्या मध्य विभागासाठी शिफारस करण्यात आले आहे. कृषी संशोधन केंद्राचे प्रभारी डॉ. के. टी. जाधव यांनी ही महत्त्वपूर्ण माहिती दिली आहे.

कृषी संशोधन आणि संकरित वाणांची शिफारस

भारतातील कृषी संशोधनाचे महत्व वाढत असताना, संकरित वाणांची गरज अधिक तीव्र झाली आहे. यामुळे उत्पादन वाढविण्यात आणि शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळविण्यात मदत होते. अखिल भारतीय समन्वित संशोधन प्रकल्प खरीप कडधान्याच्या वार्षिक समूह बैठकीत ‘बीडीएनपीएच १८-५’ या तुरीच्या संकरित वाणाची शिफारस करण्यात आली. बदनापूर कृषी संशोधन केंद्राने यापूर्वीही पांढऱ्या रंगाचे ‘बीडीएन-७११’ आणि ‘गोदावरी’ वाण विकसित केले होते, जे शेतकऱ्यांच्या पसंतीस उतरले आहेत. त्याचबरोबर ‘बीडीएन ७१६’ आणि ‘बीएसएमआर ७३६’ हे लाल तुरीचे वाणही लोकप्रिय झाले आहेत. यापूर्वी ‘बीएसएमआर ८५३’ हे तुरीचे वाण प्रचलित होते.

BDNPH 18-5: विशेषता आणि उत्पादन क्षमता

डॉ. जाधव यांनी सांगितले की, ‘जीटीएच १’ हा भारताच्या मध्य विभागासाठी प्रसारित केलेला पहिला संकरित तूर वाण होता, जो गुजरातमधील आहे. परंतु, महाराष्ट्रातील कृषी विद्यापीठांनी शिफारस केलेले ‘बीडीएनपीएच १८-५’ हे तुरीचे पहिलेच संकरित वाण आहे. या वाणाची विशेषता म्हणजे, पांढऱ्या रंगाचा हा वाण १७५९ ते २१५९ किलोग्रॅम प्रतिहेक्टर उत्पादन देतो. हा वाण १५५-१७० दिवसांत तयार होतो. त्याची मर आणि वांझ या प्रमुख रोगांवर मध्यम प्रतिकारक्षमता आहे. या विशेषतांमुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादन मिळवता येईल आणि त्यांच्या उत्पन्नात वाढ होईल.

संकरित वाणांच्या विकासामागील शास्त्रज्ञ

BDNPH 18-5’ या संकरित वाणाच्या विकासामागे अनेक शास्त्रज्ञांचे अथक प्रयत्न आहेत. डॉ. डी. के. पाटील, डॉ. व्ही. के. गिते, डॉ. के. टी. जाधव, प्रशांत सोनटक्के आणि डॉ. ज्ञानेश्वर मुटकुळे यांनी या वाणाच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. त्याचबरोबर, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. इंद्रमणी मिश्रा, संचालक संशोधन डॉ. के. एस. बेग आणि माजी संचालक संशोधन डॉ. डी. पी. वासकर यांचे मार्गदर्शन लाभले आहे. या सर्वांच्या सहकार्यामुळे ‘बीडीएनपीएच १८-५’ वाणाचे यशस्वी विकास झाले आहे.

संकरित वाणांची गरज

तुरीच्या उत्पादनात वाढ करण्यासाठी संकरित वाणांची गरज आहे. पारंपरिक वाणांच्या तुलनेत संकरित वाण अधिक उत्पादनक्षम असतात. यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळते आणि ते रोगांपासून सुरक्षित राहतात. ‘बीडीएनपीएच १८-५’ हे वाण याच दृष्टीने विकसित केले गेले आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादन मिळेल आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल.

तुरीच्या संकरित वाणांचा उपयोग

तुरीच्या संकरित वाणांचा वापर करून शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळवता येईल. या वाणामुळे शेतकऱ्यांना कमी कालावधीत अधिक उत्पादन मिळेल. तसेच, हे वाण मर आणि वांझ या रोगांना मध्यम प्रतिकारक असल्यामुळे उत्पादनाच्या गुणवत्तेतही सुधारणा होते. त्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल. यामुळे तुरीच्या उत्पादनात वाढ होईल आणि बाजारात तुरीची उपलब्धता वाढेल.

तुरीच्या उत्पादनात वाढ

डॉ. जाधव यांच्या मते, संकरित वाणांचा वापर हा शेतीतील एक नवीन पर्याय आहे. यामुळे तुरीच्या उत्पादनात वाढ होईल आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल. ‘बीडीएनपीएच १८-५’ हे वाण लवकरच शेतकऱ्यांना उपलब्ध होईल. त्यामुळे शेतकऱ्यांना नवीन वाणाच्या वापराने अधिक उत्पादन मिळवता येईल.

सोशल मीडियावर अपडेट्स

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी आम्हाला फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, टेलिग्राम आणि व्हॉट्सॲपवर फॉलो करा. यामुळे तुम्हाला शेतीविषयक सर्व ताज्या अपडेट्स मिळतील आणि शेतीतील नवीन तंत्रज्ञान व माहितीचा लाभ घेता येईल.

BDNPH 18-5 या संकरित वाणामुळे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादन मिळवता येईल आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल. त्यामुळे तुरीच्या उत्पादनात वाढ होईल आणि शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावेल.

निष्कर्ष

BDNPH 18-5 हे वाण तुरीच्या उत्पादनात क्रांतिकारी बदल घडविण्यासाठी सक्षम आहे. महाराष्ट्रातील कृषी विद्यापीठांनी शिफारस केलेले हे वाण शेतकऱ्यांना अधिक उत्पन्न मिळवून देईल. यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढून त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होईल. तुरीच्या उत्पादनात वाढ करून शेतकऱ्यांचे आर्थिक स्थिती सुधारण्याच्या दृष्टिकोनातून हे वाण महत्त्वपूर्ण आहे. ‘बीडीएनपीएच १८-५’ हे संकरित वाण तुरीच्या उत्पादनात एक नवीन पर्व सुरु करेल.